«علل گرایش به مطالعات کانتی در ایران امروز»

دکتر غلامعلی حداد عادل

کانت فیلسوف بزرگی است و صرف عظمت او کافیست تا در همه جای جهان متفکران و اهل حکمت به بحث و فحص در آثار او گرایش داشته باشند. بعضی از مورخان فلسفه مقام او را در فلسفه جدید همانند ارسطو در فلسفه قدیم دانسته اند. اگر چه قیاس فلسفه با علوم ریاضی و تجربی قیاس مع الفارق است، اما خود وی تحولی را که در فلسفه ایجاد کرده نظیر انقلابی می داند که کپرنیک در علم نجوم و کیهان شناسی پدید آورده است. کانت سعی کرده است بر پایه اصول فلسفی خود تفسیر و تبیین جامعی از همه حوزه های فلسفی به دست دهد. نظام فلسفی جامع او به درختی می ماند که از ریشه واحد آن متافیزیک خاص او ( که متافیزیک طبیعت است، نه متافیزیک ماورای طبیعت) سر بر آورده و از اطراف آن شاخه های ستبری مانند حکمت عملی و فلسفه اخلاق و فلسفه علم و فلسفه هنر و فلسفه دین و سیاست و تعلیم و تربیت روییده است.