سلسله سخنرانی های (فرهنگ ایران) / سخنرانی ششم
دکتر غلامعلی حداد عادل
موضوع: زبان فارسی
بسم الله الرحمن الرحیم
ای زبان فارسی، ای درّ دریای دری
ای تو میراث نیاکان، ای زبان مادری
در تو پیدا فرّ ما، فرهنگ ما، آیین ما
از تو بر پا رایت دانایی و دانشوری
کابل و تهران و تبریز و بخارا و خجند
جمله ملک توست تا بلخ و نشابور و هری
جاودان زی ای زبان دانش و فرزانگی
تا به گیتی نور بخشد آفتاب خاوری
فارسی را پاس میداریم زیرا گفتهاند
قدر زر زرگر شناسد، قدر گوهر گوهری
زبان یکی از بارزترین نشانههای فرهنگی ملّتهاست و ما بر آنیم که «زبان فارسی»، یا دقیقتر، «زبان و ادبیات فارسی» را بهمنزله جلوه دیگری از فرهنگ ایرانی بشناسیم.
نخست باید فرق میان زبان و ادبیات را مشخص کرد. اگر زبان را نظامی قاعدهمند از الفاظ و عبارات برای تفهیم و تفاهم بدانیم، هنگامی که این نظام جنبه هنری به خود میگیرد، تبدیل به ادبیات میشود. تفاوت ادبیات با زبان، در مقام مثل، تفاوت باغبانی با کشاورزی است. باغبان و کشاورز هر دو با روییدنیها سروکار دارند اما برای کشاورز زیبایی اصل نیست و برای باغبان آنچه اصل است زیبایی است. ما میخواهیم به زبان از منظر فرهنگی نظر کنیم و بر آن بُرِشی فرهنگی بزنیم و ارزش و جایگاه فرهنگی زبان را بنگریم.
ادامه مطلب