رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی رشد ناهماهنگ فلسفه تطبیقی را نگران کننده توصیف کرد و گفت: ورود به فلسفه تطبیقی مستلزم احاطه فرد به حوزههای فلسفه اسلامی و غرب است.
دکتر حداد عادل در نشست علمی چیستی فلسفه تطبیقی که در سالن همایشهای مدرسه دارالشفاء قم برگزار شد، با اشاره به پیدایش فلسفه تطبیقی در ایران اظهار داشت: فلسفه تطبیقی از زبان انگلیسی وارد فرهنگ فلسفه ایران شده و الگوبرداری از اصطلاحات مشابهی مانند تاریخ تحلیلی است.
وی با بیان اینکه فلسفه تطبیقی غلط مشهور است، گفت: تطبیق به معنای عرضه کردن نمونهای با اصل خودش است در حالی که نمیتوان فلسفهای را اصل گرفت و بقیه را با آن مطابقت کرد.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ابراز داشت: فلسفه تطبیقی، فلسفهای همردیف بقیه فلسفهها نیست و نباید آن را با فلسفه علم، فلسفه هنر و فلسفه تاریخ مقایسه کرد، چون فلسفه تطبیقی در واقع مقایسه فلسفهها است.
وی تصریح کرد: در دانشگاههای غرب، فلسفه تطبیقی در حاشیه قرار دارد و اینگونه نیست که عنوان فلسفه مشخصی در دانشگاهها باشد.
دکتر حداد عادل با بیان اینکه توجه به فلسفه تطبیقی امری طبیعی است، بیان داشت: باید به این فلسفه که دارای سابقهای قبل از انقلاب اسلامی است خوشآمد گفت، اما باید مراقب بود این نوزاد درست متولد شود و رشد کند.
وی تاکید کرد: باید اصطلاح فلسفه تطبیقی در نظام آموزش عالی و مجامع حکمی و فلسفی تعریف شود تا اینگونه نباشد که هرکسی بیاید و درسی با عنوان فلسفه تطبیقی بدهد.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در شرایط کنونی به تعداد اساتید فلسفه، فلسفه تطبیقی داریم، گفت: در حال حاضر فعالیتهایی که با عنوان فلسفه تطبیقی صورت میگیرد انواع مختلفی دارد.
وی با اشاره به موضوعات پایاننامهای که اساتید فلسفه به دانشجویان ارجاع میکنند، ابراز داشت: این نوع مقایسهها معمولا با چند هدف صورت میگیرد و هدف غالب این است که ثابت شود فیلسوف مورد قبول ما بر فیلسوف دیگری در غرب برتری دارد.
دکتر حداد عادل ادامه داد: هدف دیگر این است که اثبات کند هر دو در عین حال که یک حرف زدهاند فضل تقدم با فیلسوف اسلامی بوده است و گاهی هم هدف صرفا مقایسه آرا و اندیشههای فیلسوفان غربی و اسلامی است.
وی با بیان اینکه این قبیل فعالیتها عمقی نیست، گفت: فلسفه تطبیقی به معنای خاص کلمه از این کارهای پراکنده پدید نمیآید و از مشابهت آراء یک فیلسوف با فیلسوف دیگری در مسئله خاص نمیتوان خیلی نتیجه کلی گرفت.
مشاور عالی مقام معظم رهبری اظهار داشت: باید قبل از پرداختن به فلسفه تطبیقی در مورد روششناسی فلسفه تطبیقی بحث علمی کرده و متدولوژی فلسفه تطبیقی را مقدم بر فلسفه تطبیقی قرار داده و بر آن اساس پیش برویم.
وی ادامه داد: اگر منظور از فلسفه تطبیقی، مقایسه دو فیلسوف است باید معین کرد آیا در این مقایسه میخواهیم مبانی فلسفی بین دو فیلسوف را بررسی کنیم یا روشها و نتایج بهدست آمده آنها را مقایسه کنیم.
دکتر حداد عادل یادآور شد: اگر بخواهیم مقایسهای منطقی بین فلسفه دو فیلسوف قرار دهیم باید مبانی فلسفه آنها را با هم مقایسه کرده و آن را مقدم بر سایر مقایسهها قرار دهیم که البته این نگرش حاکم نیست و فلسفه تطبیقی مستلزم توجه به این معناست.
وی رشد ناهماهنگ فلسفه تطبیقی را نگران کننده توصیف کرد و گفت: ورود به فلسفه تطبیقی مستلزم احاطه فرد به حوزههای فلسفه اسلامی و غرب است.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با طرح این سئوال که دوره آموزش فلسفه تطبیقی در کشور ایران از چه سطحی باید شروع شود، اظهار داشت: فلسفه تطبیقی نه در دوره کارشناسی ارشد و نه در دوره دکتری بلکه در دوره فوق دکتری باید ارائه شود.
وی اذعان کرد: ماهیت فلسفه تطبیقی بیش از آنکه آموزشی باشد، پژوهشی است یعنی بیش از آنکه یک واحد درسی باشد یک فصل مطالعه است.
دکتر حداد عادل به شکلگیری فلسفه غرب از عصر دکارت تاکنون اشاره کرد و افزود: از دکارت تاکنون فلسفه غرب روز به روز از اتکاء هستی شناسی دورتر شده و خواسته است مسائل فلسفی را بدون بازگرداندن امور به وجود تبیین کند.
وی ادامه داد: این نوع مباحث در فلسفه تطبیقی ضرورت تام دارد که بتوانیم روند کلی تحقق فلسفه غرب را درک کنیم و بدانیم که فلسفه غرب روز به روز از هستی دورتر شده است.
