مراسم اختتامیه نوزدهمین دوره جایزه قلم زرین عصر روز ۱۴ تیرماه، همزمان با بزرگداشت روز قلم در کتابخانه مرکزی پارک شهر با حضور جمعی از اهالی قلم و ادب برگزار شد.

به گزارش تسنیم، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه من اصرار دارم که نسل جوان با کتاب انس داشته باشند و همیشه در صدد پیدا کردن راه‌های ایجاد این انس هستم، گفت: علاوه بر خانواده‌ها که فرهنگ ارتباط با کتاب را می‌توانند در میان اعضای خانواده منتقل کنند، نقش مدرسه را در این امر بسیار اساسی می‌دانم. روش آموزش ما باید به گونه‌ای باشد که مراجعه دانش‌آموز به کتابی غیر درسی را ایجاب کند.

وی ادامه داد: در بسیاری از شهرهای ایران دانش‌آموز وقتی وارد کلاس اول ابتدایی می‌شود تا پایان دوره ابتدایی، غیر از کتاب‌های درسی هیچ کتاب دیگری نمی‌خواند. اشکال از اینجاست؛ یعنی نه در شهر کتابفروشی در دسترسی وجود دارد، نه امکان خرید کتاب برای همه فراهم است، نه در مدرسه احتمالاً کتابخانه فعالی حضور دارد و نه درس‌ها به گونه‌ای تنظیم شده است که دانش‌آموز ناچار به مطالعه کتاب غیر درسی باشد؛ بنابراین ارتباط بین کودک و نوجوان با کتاب برقرار نمی‌شود. بعد از دوران ابتدایی زمانی که دیگر شخصیت او شکل می‌گیرد، تغییر این شخصیت دشوار خواهد شد؛ بنابراین باید تغییرات ساختاری در شیوه آموزش در کتاب‌ها به وجود بیاید و معلم‌ها خودشان اهل مطالعه باشند، وقتی دانش‌آموز را به کتاب ارجاع می‌دهند، خود نیز اهل مطالعه و کتاب باشند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه بعضی از مدارس کلاس فوق برنامه مخصوص مطالعه دارند، ادامه افزود: در این کلاس‌ها همه دانش‌آموزان یک کتاب را می‌خوانند و درباره آن بحث می‌کنند و گاه نویسنده و مترجم را دعوت می‌کنند. این فرهنگ باید گسترش پیدا کند؛ البته در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌ها و وابستگی ما در بحث کاغذ به خارج، روز به روز قیمت کتاب بیشتر می‌شود؛ به طوری که دیگر الان کتاب جزو کالاهای تجملی درآمده است و در سبد خانوار جایی ندارد.

حدادعادل اضافه کرد: صنعت نشر در ایران با توجه به مشکلات معیشتی، با دشواری‌های گوناگونی روبرو است. امیدواریم دولت آینده با سیاست‌گذاری‌هایی لااقل منابع مربوط به خرید کتاب را به سمت تقویت و توسعه کتابخانه‌های عمومی سوق دهد تا یکی از مشغولیت‌های اوقات فراغت جوانان، مراجعه به کتابخانه‌ها باشد.

وی با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر فرهنگ گفت: همه چیز با فضای مجازی عوض شده است. شاهدیم که فضای مجازی چطور مطبوعات را از صحنه بیرون کرد. ۲۰ سال پیش شمارگان برخی از روزنامه‌ها تا یک میلیون نسخه در روز هم رسید، اما امروز همان مطبوعات انتشار نمادینی دارند؛ فقط گویی برای حفظ یادگاری از گذشته دو سه هزار نسخه منتشر می‌کنند و دیگر نقشی به عنوان روزنامه مکتوب در عرصه جامعه نمی‌توان قائل شد. در مقابل، هر کس با یک تلفن همراه می‌تواند به ده‌ها روزنامه دسترسی پیدا کند.

حدادعادل اضافه کرد: یکی از تفاوت‌هایی که با ظهور فضای مجازی رخ داده است، قداست قلم است که شکل سنتی و عرفی خود را از دست داده است. در طول تاریخ همیشه آدم‌های برجسته یک جامعه اهل قلم بودند، مثلاً در گذشته تصور جامعه از فردی که روزنامه‌ای منتشر می‌کرد و سردبیر یا مدیر مسئول بود، فردی بود درس‌خوانده‌. در گذشته نوشته اعتبار و سندیتی داشت، اما با فضای مجازی همه همانطور که حرف می‌زنند، می‌نویسند. یعنی این فضا امتیاز میان حرف زدن معمولی را با نویسندگی از بین برده است. دیگر در این فضا نمی‌توان گفت که فلانی نویسنده است. کاش انجمن قلم ایران فضای هم‌اندیشی به منظور بررسی حسن و عیب فضای مجازی برگزار کند. ببینیم فضای مجازی چه داده و چه گرفته است.