ثبات اصل است، تغییر اصل نیست

دکتر حداد عادل تابستان سال گذشته در مراسم تودیع و معارفه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در حالی که به طرح انتظاراتش از کامران دانشجو وزیر جدید علوم پرداخت ماجرای رفت و آمدها در دانشگاهها با تغییر جناح حاکم بر دولت را مورد اشاره قرار داد و روسای دانشگاهها را از قربانیان اول تغییر دولتها برشمرد و موضوعی را تحت عنوان “یک خواهش از کامران دانشجو” مطرح کرد.

همان گونه که وزیر علوم تابستان را فصلی مناسب برای تغییر در رأس مدیریتی دانشگاهها دیده است، شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز پائیزی پر کار برای بررسی وضعیت سرپرستان دانشگاهها جهت تصمیم گیری برای تأیید حکم ریاستشان پیش رو دارد. یکی از چهره های صاحب نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی سخنران کلیدی مراسم تودیع و معارفه وزیر علوم بود و توصیه هایی را از نخستین روزهای وزارت کامران دانشجو بدرقه راهش کرد.   
حداد عادل که به واسطه عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از افراد ذی نظر در زمینه تأیید حکم ریاست سرپرستان دانشگاهها است سعی کرد نظر خود درباره تغییر روسای دانشگاهها را از همان آغازین روزهای وزارت کامران دانشجو با وی در میان بگذارد. این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در آن مراسم با بیان اینکه قصد طرح یک خواهش از کامران دانشجو را دارد، گفت: “جز در مواردی که ضرورت پیدا می کند مدیران موجود را تغییر ندهید.”
حداد عادل خاطرنشان کرده بود: “ثبات اصل است، تغییر اصل نیست. اصل این است که ثبات باشد. حال که رئیس دولت دهم همان رئیس دولت قبلی است دیگر دلیلی برای این وجود ندارد تا افرادی که تا دیروز با همین دولت کار می کردند از مسئولیت هایشان کنار گذاشته شوند. البته در صورتی که آزمایش و ارزیابی شده و برخی ضعف داشته اند تغییر انجام شود اما غیر از این دیگر تغییری جایز نیست و ثبات لازم است.”
وزیر علوم مدتها نیز پس از فعالیت در وزارت علوم بر خلاف بسیاری از وزرا و مدیران ترکیب وزارت علوم و دانشگاهها را دستخوش تغییر نکرد و ثبات مدیریت را نوید داد.
وزیر علوم در ماههای ابتدایی فعالیت خود دلایل خود برای عدم تغییر روسای دانشگاهها و ثبات مدیریت مراکز دانشگاهی در ماههای ابتدایی فعالیت در این وزارتخانه را تشریح کرد و گفت: هر جا و هر زمانی به این جمع بندی برسم که نیاز به تغییر باشد اعمال می کنم اما هنوز به این جمع بندی نرسیده ام.
کامران دانشجو در رابطه با دلایل ثبات مدیریت دانشگاههای تابع این وزارتخانه در ماههای ابتدایی حضور وی در وزارت علوم گفت: یک دیدگاه نسبت به دانشگاهها دارم و آن این است که هر تغییر را تحول نمی دانم. تغییر زمانی که مثمر ثمر باشد یعنی با یک مطالعه همراه باشد و این جمع بندی حاصل شود که تغییر نیاز است و می تواند مسیر را تسهیل کند، آن وقت می توان تغییر را اعمال کرد زیرا آن وقت پیش خدا و خودم برای آن تغییر پاسخ دارم. وی ادامه داد: برای تغییر باید حجت تمام شده باشد تا بتوانم پاسخگو باشم در این صورت حتی اگر اشتباه باشد هم تصمیمی گرفته شود خداوند ان شاء الله عقوبت نمی کند.
وزیر علوم درباره تصمیم خود بر تغییر مدیریت دانشگاههای در ماه های آینده گفت: تصمیم من ثبات مدیریت است مگر اینکه ضرورتی وجود داشته باشد. من درباره تغییر مدیریت ها بررسی می کنم و این بررسی تنها مربوط به روسای دانشگاهها نیست بلکه در تمام موارد بررسی هایم را انجام می دهم. هر جا و هر زمانی به این جمع بندی برسم که نیاز به تغییر باشد اعمال می کنم اما هنوز به این جمع بندی نرسیده ام. البته در برخی مواقع خود فرد به این جمع بندی می رسد که برای ادامه کار علمی و مسایل دیگر خواهان اداره ادامه مدیریت نیست و چون افراد برای حضور در مدیریتها باید انگیزه داشته باشند معمولا با این تغییرات موافقت می کنم.
اما پس از گذشت حدود یکسال از آن زمان امروز وزیر علوم با توجه به بررسیهای خود و با توجه به اهدافی که برای این وزارتخانه ترسیم کرده دست به تغییراتی زده است. تغییر روسای دانشگاهها به طور حتم به عهده وزیر علوم است و وی به اختیار خود می تواند دست به تغییراتی در راستای اهدافی که ترسیم کرده است بزند و هیچ کس نمی تواند به اصل این موضوع ایرادی وارد کند.
روزهای پر انتصاب برای آموزش عالی کشور رقم خورده و در این تابستان داغ تصمیماتی برای خداحافظی چهره های داغ از مدیریت برخی دانشگاههای مطرح کشور در نظر گرفته است.
سعید سهراب پور که چند روز پیش از ریاست دانشگاه صنعتی شریف کنار رفت در سالهای اخیر در جمع روسای دانشگاهها با عنوان مدیری با سابقه و تحت عنوان شیخ الرئیس دانشگاههای دولتی ایران شناخته می شد. سهراب پور که حکم ریاستش بر دانشگاه صنعتی شریف در آخرین روزهای سال ۷۶ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد تأیید قرار گرفته بود با سابقه ۱۳ سال ریاست بر این دانشگاه بارها با تمدید حکم شورای عالی انقلاب فرهنگی در جایگاه ریاست این دانشگاه ابقا شده بود. همان گونه که محمد مهدی زاهدی وزیر علوم دولت نهم در اولین سال وزارتش به استقبال خداحافظی ایرج ندیمی رئیس ۲۰ ساله دانشگاه شهید بهشتی تحت عنوان “بیماری ندیمی” رفت کامران دانشجو وزیر علوم دولت دهم نیز با عنوان “بیماری سهراب پور” و با توجه به درخواست این رئیس دانشگاه به استقبال خداحافظی با رئیس ۱۳ ساله دانشگاه صنعتی شریف رفت.
سهراب پور هر چند از ریاست دانشگاه صنعتی شریف کنار رفت اما کنار رفتنی با قدرت را در تاریخ دانشگاهی ایران به جای گذاشت چون جایگزین خود در رأس دانشگاه صنعتی شریف را خود انتخاب کرده بود. سعید سهراب پور در مراسم تودیع و معارفه رئیس دانشگاه صنعتی شریف گفته است: “چهار سال پیش به روستا آزاد (سرپرست جدید دانشگاه صنعتی شریف) گفتم که برای آینده دانشگاه خود را آماده کند. دو هفته پیش هم وی را به وزیر علوم معرفی کردم. من و تمام شریفی ها به وی کمک می کنیم و از همه می خواهم که به وی کمک کند.”
حداد عادل نیز به فاصله حدود یکسال از سخنرانی اش در روزهای ابتدایی فعالیت کامران دانشجو در مراسم تودیع و معارفه رئیس دانشگاه صنعتی شریف در حالی که از ویژگی های شخصیتی دکتر سهراب پور سخن می گفت و وی را مدیری کارآمد می دانست با طرح اظهاراتی گفت: “مطمئنا همه ما از تغییر دکتر سهراب‌پور یکه خوردیم اما این تغییرات باید روزی اتفاق می‌افتاد و این مسئله در دانشگاه یک امر طبیعی است. مهم این است که یک تغییر باعث افت و بحران نشود یا دستاورد نفر قبل یا فرد دیگری را تخریب نکند. خوشبختانه دکتر روستا آزاد در مباحث فرهنگی و ‌انقلابی، یک صاحب نظر و نمونه یک استاد بسیجی است.”
دکتر عبدالله فرهنگی مشاور کامران دانشجو نیز در روزهای اخیر در دیدار سرپرست دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان با اعضای هیئت علمی این دانشگاه روند انتخاب روسای دانشگاهها را تشریح کرد و گفت: فرآیند انتخاب مدیران برای اداره دانشگاههای کشور دقیق، کارشناسی و منطقی است.
وی اضافه کرد: در یک سال گذشته ۱۴۰۰ نفر ساعت کار کارشناسی توسط کمیته ای ۷ نفره متشکل از نخبگان دانشگاه و با بهره گیری از نظرات اساتید صاحبنظر صورت پذیرفته است و تغییرات صورت گرفته جزئی هستند و از میان ۱۳۰ دانشگاه و پژوهشگاه تنها ۱۵ دانشگاه و ۳ پژوهشگاه دچار تغییرات مدیریتی شده اند.
مشاور ارشد وزیر علوم به مولفه های مورد نظر کمیته مذکور اشاره کرد و گفت: ارزیابی دقیق مدیران دانشگاهها، درصد انطباق آنان با برنامه ها و اهداف وزارت علوم و سیاستهای جامع علمی کشور و بهره مندی از نیروهای ارزشی، متعهد و متخصص از مولفه های مورد نظر این کمیته بوده که در جهت ایجاد حرکت و توسعه دانشگاهها صورت پذیرفته است.
دکتر فرهنگی افزود: تاکید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برحفظ حرمت و کرامت مدیران سابق است که مدیریت سابق این دانشگاه را نیز شامل می شود. در تغییرات صورت گرفته در مدیریت دانشگاهها اغلب سعی شده است از اعضای هیئت علمی همان دانشگاه برای مدیریت جدید استفاده شود.
دانشگاههای خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شیراز، علوم و فنون دریایی خرمشهر، جیرفت، تحصیلات تکمیلی کرمان، صنعتی شریف،‌ هنر، زنجان، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، اراک، لرستان،‌ ملایر و پژوهشگاه پلمیر از مراکز آموزشی هستند که ریاست آنها در یک ماه اخیر تغییر کرده است.