نشست گزارش سفر فرهنگی پژوهشی فعالاین فرهنگی ایران به هند، با سخنرانی دکتر حدادعادل در دانشگاه امام صادق برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجو، در این نشست که با استقبال اساتید و صاحب نظران و دانشجویان همراه شده بود ابتدا سید محمد جواد رضوی (دانشجوی رشته حقوق) به مسئله اسلام و تشیع در شبه قاره پرداخت. وی تاریخ ورود اسلام به هند را بیان کرده و عوامل موثر بر گسترش فرهنگ اسلامی را برشمرد. در ادامه نیز جریان شناسی دین اسلام و تشیع را در شبه قاره مورد بررسی قرار داد.

در ادامه نشست علیرضا بابایی (دانشجوی ارتباطات) به توضیح و تشریح نقش زبان و فرهنگ ایرانی در هندوستان پرداخت. تاثیرات فرهنگ و زبان فارسی در آثار شاعران و نویسندگان هندی در طول تاریخ از جمله مواردی بود که اشاره شد. 

محمد رضا کوهکن (دانشجوی ارتباطات) نیز مباحث مرتبط با ادیان و فرهنگ عامه در هند را تشریح نمود.

دکتر سید مجید امامی نیز ضمن بیان نکاتی درباره سفر به هندوستان مطالبی را درباره ارتباطات میان فرهنگی در سنت اسلامی بیان نمود.

ادامه جلسه با سخنرانی سخنران ویژه نشست، دکتر غلامعلی حدادعادل همراه بود. ایشان در ابتدا ضمن تشکر از برگزار کنندگان نشست به بیان خاطراتی از دوران حضور خود در دانشگاه امام صادق (ع) پرداختند و یاد و خاطره مؤسس فقید این دانشگاه مرحوم آیت الله مهدوی کنی را نیز گرامی داشتند.

وی در ادامه ضمن تشکر از هیات دانشجویی برای انتخاب هند بعنوان مقصد پژوهشی، از اهمیت سفر به هند در میان ادیبان و امرای سلف سخن گفت و این بیت فیاض لاهیجی را بعنوان گواه سخنان خود قرائت نمود:

حبذا هند کعبه‌ی حاجات / خاصه یاران عافیت جورا
هر که شد مستطیع فضل و هند / سفر هند واجب است او را…

حدادعادل سپس به ذکر خاطراتی از سفر‌های خود به هند پرداخت و خاطرنشان کرد که تاکنون نه سفر به کشور هند و چهار سفر نیز به پاکستان داشته است.

وی با تاکید بر تاثیرگذاری شدید فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر هندوستان، این مساله را آیینه‌ی تاثیرات فرهنگ ما در دنیا دانست و اشاره کرد که اگر میخواهیم به ظرفیت‌های خود ایمان بیاوریم لازم است بررسی نماییم که در هند چه تاثیری گذاشته ایم؟

رییس بنیاد سعدی در ادامه به معرفی جدیدترین کتاب خود با عنوان ” حدیث سرو و نیلوفر” که شامل مقالات ایشان درباره هندوستان و تاثیرات فرهنگ ایرانی اسلامی بر شبه قاره است پرداخت و تاکید کرد که تاریخ هند تا قبل از استعمار انگلستان کاملا فارسی بوده و اگر کسی بخواهد این تاریخ را بررسی کند لازم است زبان فارسی بداند.

حدادعادل چگونگی شکل گیری سبک هندی در شعر را اینطور توضیح داد: شاعران ایرانی بسیاری در طول تاریخ به هند مراجعت نمودند (صائب تبریزی، طالب آملی، صوفی مازندرانی، عرفی شیرازی و…) و در آنجا باتفاق شاعران هندی (بیدل دهلوی، امیرخسرو دهلوی، و…) به نغمه سرایی پرداختند و حاصل این اشتراک طرز تازه‌ای از شعر فارسی به نام سبک هندی بود. 

وی ضمن تمجید از شخصیت علامه اقبال لاهوری، ایشان را نزدیک‌ترین ستاره درخشان شعر فارسی به ما برشمرد و تاکید کرد که اگرچه سبک شعری او هندی است لکن محتوایی متفاوت از سایر شاعران دارد.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نقش زبان فارسی در تاریخ هندوستان را بسیار پر رنگ برشمرد و این زبان را زبان رسمی دانست که حاصل فکر و اندیشه نخبگان عمدتا به این زبان بیان می‌شده است.

نه فقط شاعران و ادیبان بلکه امیران و وزیران و هنرمندان و معماران و طبیبان و اصناف و نخبگان ایرانی بسیاری در طول تاریخ به هندوستان مراجعت داشته اند.

وی روابط ایران و هند را در طول تاریخ روابطی بسیار حسنه ذکر کرد و دلیل این همزیستی مسالمت آمیز را همان اشتراک فراوان دانست.

دکتر غلامعلی حداد عادل مغولان را نیز موثر بر فرهنگ هند ذکر کرد و با این جمله ارتباط میان مغول‌ها و ایرانی‌ها و هندی‌ها را به خوبی تشریح نمود: “مغولان در دامن فرهنگ و تمدن ایران تربیت شدند و سپس در هند هنرآفرین و فرهنگ ساز شدند.

مشاور مقام معظم رهبری ورود و استعمار انگلستان در هند را سنگ بزرگی در راه روابط ایران و هند دانست و خاطرنشان کرد: انگلیسی‌ها زبان فارسی در هند را تضعیف کردند و زبان خود را آموزش داده و جایگزین کردند، و از این دوران به بعد دیگر ایران و هند یکدیگر را نمی‌دیدند بلکه نگاه هر دو بالاجبار به تمدن نوظهور غربی معطوف و خیره شده بود. در این دوران نه تنها هند مستعمره‌ی انگلستان شده بود بلکه ایران نیز علی رغم اینکه مستعمره نبود، اما تاوان زیادی را پرداخت. انگلیسی‌ها برای تامین و تضمین منافع خود در هند در اوضاع داخلی ایران همه گونه دخالت و تعدی و توطئه میکردند.

رییس سابق مجلس شورای اسلامی اوضاع امروز در ایران و هند را متفاوت برشمرد و تاکید کرد که امروزه هند استقلال خود را بدست آورده و ایران نیز با انقلاب اسلامی راهی مستقل در پیش گرفته است.

وی بخش پایانی سخنان خود را به تشریح نام کتاب خود پرداخت و بیان داشت: سرو نماد فرهنگ ایرانی و نیلوفر نماد فرهنگ هند است. سرو درختی کهن و همیشه سرسبز است که در فلات‌های ایران قدمتی دست کم به اندازه تمدن ایران دارد، نیلوفر نیز نشان طراوت و بالندگی و زایندگی است.
در پایان مراسم دکتر حدادعادل تابلوی یادبود نشست گزارش سفر فرهنگی پژوهشی به هند را امضا کرد و با دانشجویان عکس یادگاری گرفت.