تاریخ انتشار: 6 مهر 1393

شهامت داشته باشید کتاب «انشا» را کنار بگذارید

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: پیشنهاد می‌کنم مؤلفان، این کتاب را امسال در یک مدرسه معمولی تدریس کنند آنگاه اگر احساس کردید که این کتاب مفید نیست و نقدهای ما صحیح است شهامت داشته باشید و این کتاب را کنار بگذارید.

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، دومین جلسه از سلسله نشست‌های تخصصی نقد و بررسی کتاب‌های درسی،‌ادبیات فارسی، مقاطع ابتدایی و متوسطه در انجمن قلم ایران با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمد میرکیانی نویسنده حوزه کودک و نوجوان، حسینی‌نژاد مدیر مسئول مجله انشا و نویسندگی، فریدون اکبری مدیر گروه تدوین کتاب‌‌های ادبیات فارسی و جمعی از مؤلفان و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان برگزار شد.

غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: تبیین کتابی به نام «انشا» نشان از اهمیت این موضوع در آموزش و پرورش دارد که با توجه به تأکید رئیس جمهور به این درس کتابی با این موضوع منتشر می‌شود. در نظر دارم که در این جلسه با کمی احتیاط سخن بگویم و این احتیاط از آنجا است که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی کمیته‌ای به نام آموزش زبان فارسی داریم که با آموزش و پرورش نیز تعامل می‌کنیم. از یک جهت هم به این خاطر است که سال‌های سال در بحث تدوین کتاب‌های درسی همکاری داشته‌ام که اگر نقدی باشد متوجه من هم خواهد شد. یک جنبه احتیاط دیگر من هم این است که هیچگاه معلم انشا نبوده‌ام. من توانایی در انشا را جدا از توانایی تفکر می‌دانم و معتقدم تقویت انشا موجب تقویت تفکر می‌شود و برعکس. زیرا انیشتین می‌گوید فکر کردن مشکل‌ترین کار دنیا است و به نظرم فکر و نوشتن آن تفکرات مانند زاییدن یک نوزاد است و تا زمانی که یک مادر فرزند درون رحم خود را متولد نکند نمی‌تواند فرزند دیگری را در رحم خود داشته باشد و تفکر نیز همین‌طور است که تا بیان نشود فکر جدیدی به ذهن نمی‌رسد.

وی افزود: سؤال من این است که اگر این کتاب‌ها برای سال‌های هفتم و هشتم است تکلیف سال‌های قبل چه می‌شود یعنی اگر دانش‌آموز در سال‌های قبل آموزش دیده است در سال‌های هفتم و هشتم با این مواد درسی روبه‌رو شده است. بنده بر این عقیده‌ام که آموزش انشا نیازمند کتاب نیست و دانش‌آموز به این کتاب نیازی ندارد البته مخالف کتاب دادن به دست معلم هم نیستم ولی برای دانش‌آموز این نیاز را احساس نمی‌کنم. به نظرم به جای اینکه اول قاعده را به بچه بیاموزیم تا بتواند انشا بنویسد باید اول انشا بنویسد و سپس از طریق معلم به وی آموزش قواعد بدهیم. به نظرم معلم باید کاری کند که ترس بچه‌ها از انشا بریزد که بهترین راه این است که بگویم هر آنچه حرف می‌زنند روی کاغذ بنویسند.

حدادعادل اضافه کرد:‌ به نظر می‌رسد مؤلفان این کتاب تحت تأثیر نظریه‌پردازان آن سوی آبی هستند و این در حالی است که ما تجربیات بومی خوبی داریم. اولین کاری که در حوزه انشانویسی باید انجام دهیم این است که بار قدم‌های نخست نوشتن را از روی دانش‌آموز برداریم تا قلم دانش‌آموز روان شود من در موفق شدن این کتاب و شیوه آموزشی آن تردید دارم و احساس می‌کنم اگر این کتاب به جای دانش‌آموز محوری، معلم محور بود موفق‌تر می‌شد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت:  در کتاب هشتم به نظرم آمد که موضوعی مطرح شده که برای دانش‌آموزان ضروری نیست و پیشنهاد می‌دهم که برای این کتاب کار میدانی انجام دهند. آیا مشکل امروز بچه‌هایی که تازه شروع به نوشتن کرده‌اند این چیزهایی است که در این کتاب ذکر شده؛ اگر این کتاب حاصل تحقیق است که ما تمام نقدهای خود را پس می‌گیریم ولی اگر از روی کتاب‌های نگارش بزرگان نوشته شده باید گفت ضروری نیست. به نظرم باید کاری کنیم که بچه‌ها قلم دست بگیرند و سپس آسیب‌شناسی کنیم که مشکلات نوشتن بچه‌ها در کجا است.

غلامعلی حدادعادل گفت:‌ من پیشنهاد می‌کنم که مؤلفان این کتاب امسال در یک مدرسه متوسط و معمولی این کتاب را تدریس کنند و نتیجه تجربیات خود را در بهبود کتاب به کار ببندند و اگر احساس کردید که این کتاب مفید نیست و نقدهای ما صحیح است شهامت داشته باشید و این کتاب را کنار بگذارید. انشانویسی مانند دوچرخه‌سواری است. کسی که می‌خواهد دوچرخه‌سواری یاد بگیرد هیچ‌گاه در ابتدا به وی قوانین فیزیکی و مکانیکی یاد نمی‌دهند. برای نوشتن انشا باید به بچه‌ها مجال دهید تا بنویسند و به معلم‌ها آموزش دهید که دانش‌آموزان را هدایت کند. در انشانویسی یک راهنمای تدریسی به معلم بدهید ولی دست دانش‌آموز کتاب ندهید.

https://haddadadel.ir/news/554-28-2014

تمامی حقوق برای وبگاه شخصی دکتر غلامعلی حداد عادل محفوظ است.