تاریخ انتشار: 19 دی 1392

همه زبان فارسی را پاس بداریم

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: زبان فارسی جزئی از هویت ماست. غلامعلی حداد عادل در برنامه گفتگوی ویژه خبری چهارشنبه شب شبکه دوم سیما، با بیان اینکه زبان رکنی از ارکان هویتی ملت ایران است افزود: اگر از ما سؤال شد که ملت ایران یعنی چه و چه خصوصیتی دارد و متمایز بودن آن به چه علت است می گوئیم اولاً ما مسلمان هستیم و اسلام دین و هویت ماست و رکن دیگری که غیر از اسلام به ما هویت می‌بخشد زبان و ادبیات کهن فارسی است. وی گفت: همچنین جلوه‌گاه سرزمینی که به آن تعلق داریم، ارزشها، آداب، سنن و فرهنگی که داریم، همه اینها در زبان فارسی متجلی می‌شود.

حداد عادل افزود: باید توجه داشته باشیم که زبان سرمایه بزرگی برای ملت ما است و اینگونه نیست که خارج از اراده ما انسانها ایجاد شده باشد، اجداد و نیاکان ما آنرا گسترش دادند و روز به روز ظریف‌تر و تواناتر کردند. رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه زبان یک محصولی است که ساخته اندیشه پدران ما در طول چندین هزار سال است گفت: ما باید قدر این زبان را بدانیم و برای اینکه زبان فارسی یک زبان علمی باشد، چیزی از زبان انگلیسی و فرانسه و آلمانی کم ندارد.

وی افزود: زبان فارسی همه قابلیت‌های زبان‌های زنده و مهم دنیا را دارد و در صورت نگهبانی از این زبان که روزگاری از بالکان تا جنوب هند را مسخر کرده بود و بخش عظیمی از آسیا از جنوب چین تا خلیج فارس میدان جلوه این زبان بود بطوریکه زبان رسمی حدود ۳۰ سلسله در هزار سال در هندوستان زبان فارسی بود می‌تواند به همه نیازهای امروز ما پاسخ دهد.

حداد عادل با تاکید بر اینکه زبان فارسی زبان نیرومندی است که باید از آن حفاظت کنیم گفت: تعداد کتب و نسخ فارسی در شبه قاره هند شاید دو برابر کتب و نسخی باشد که در کتابخانه‌های ایران وجود دارد. وی با اشاره به ریشه بی توجهی‌ها به خط و زبان فارسی افزود: مقدار زیادی از این بی‌توجهی‌ها بخاطر خودباختگی در برابر فرهنگ وارداتی غربی است، چرا ما ایرانی‌ها که خط و زبان خود را داریم و در جایی که نیازی به استفاده از لغات خارجی نیست از معادل خارجی استفاده می‌کنیم. حداد عادل با ابراز تأسف نسبت به استفاده از حروف و کلمات فرنگی به جای خط و زبان فارسی گفت: برخی در برابر خط فرنگی خود باخته شده‌اند، بعضی فکر می‌کنند مشتری وقتی اسامی خارجی را ببینند بیشتر به سراغ آنها می‌آید که نوعی سودجویی هم هست. وی با اشاره به استفاده از اسامی خارجی بر روی کالاهای ایرانی و سردر مغازه‌ها افزود: اینها ریشه‌های عمیق فرهنگی و اجتماعی دارد و راه چاره آن این است که اولاً مردم از مغازه‌ای که نسبت به زبان فارسی بی‌مهری کرده است جنس نخرند، اگر صاحب مغازه‌ای به خط و زبان فارسی اهانت کرده و آنرا لایق ندانسته، مردم هم او را لایق خرید ندانند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارجح دانستن خط و زبان خارجی به فارسی را اهانت به ملت دانست و گفت: اینها درد آور و رنج آور است، در گزارش‌های رسمی کشور برخلاف قانون اعداد و ارقام به فرنگی نوشته می‌شود، گاهی ممکن است اصطلاحی باشد که معادل فارسی نداشته باشد ولی وقتی داریم باید از حروف و ارقام فارسی استفاده کنیم.

وی افزود: استادان و نخبگان فرهنگی ما باید نسبت به خط و زبان فارسی حساسیت به خرج بدهند همینطور مردم ما باید نسبت به خط و زبانشان حساسیت داشته باشند. حداد عادل به برنامه‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی اشاره کرد و گفت: فرهنگستان برنامه‌های وسیعی دارد و در ۲۳ سالی که فرهنگستان تأسیس شده فعالیت‌های گوناگونی داشتیم، یکی از گروه‌های ما گروه واژه‌گزینی است که برای تعدادی واژه عمومی لغت ساختیم مثل تلفن همراه به جای موبایل، پیامک به جای اس ام اس، بالگرد به جای هلیکوپتر، یارانه به جای سوبسید که این کلمات شفافیت معنایی دارد و ایرانی فارسی زبان آنرا بهتر درک می‌کند.

وی افزود: روز به روز با استفاده از کلمات فرنگی زبان فارسی را کدرتر و آنرا از ریخت می‌اندازیم و موسیقی آنرا خراب و به کارکرد دقیق زبان با گرفتن شفافیت از آن آسیب می‌رسانیم. حداد عادل گفت: ۷۰ گروه داریم که نزدیک به ۳۰۰ استاد مسلط به زبان‌های خارجی با فرهنگستان همکاری می‌کنند و تا به حال نزدیک به ۸۰ هزار لغت و اصطلاح بیگانه را در گروه واژه گزینی بررسی کرده‌ایم و در حال حاضر بیش از ۴۵ هزار کلمه عرضه شده است. وی با بیان اینکه تا به حال فرهنگستان ۱۰ جلد فرهنگ ۱۰۰۰ واژه را منتشر کرده است افزود: هر رشته‌ای که واژه‌های مصوب آن به عدد ۱۰۰۰ برسد کتاب هزار واژه را منتشر می‌کنیم و در همه اینها لغت خارجی را با معادل فارسی قرار می‌دهیم که الگویی برای واژه سازی است. حداد عادل گفت: ۱۰۰۰ واژه پزشکی، حمل و نقل، زیست شناسی، شیمی، فیزیک، علوم زمین و علوم نظامی را تا به حال منتشر کرده‌ایم و تا پایان سال چند فرهنگ هزار واژه جدید هم منتشر خواهیم کرد.

 وی افزود: در رشته رایانه لغات زیادی استخراج و منتشر کردیم که استفاده می‌شود ولی چون هنوز تعداد واژه‌های این رشته به عدد ۱۰۰۰ نرسیده برای آن کتاب هزار واژه منتشر نکرده‌ایم. حداد عادل گفت: یکی از اولویت ما رشته ورزشی است، همین صدا و سیما به جای جام از واژه لیگ استفاده می‌کند و من از آقای ضرغامی تشکر می‌کنم که یکی از کارکنان را که به جای پیامک از اس ام اس در تلویزیون استفاده می‌کرد و به رغم تذکر همچنان اصرار به تکرار داشت او را برکنار کرد.

وی افزود: براساس قانون ممنوعیت بکارگیری نام‌ها و لغات و اصطلاحات خارجی مصوب سال ۷۲، بکاربردن کلمات و واژه‌های بیگانه در مکاتبات، همینطور تولیدات داخلی که داخل کشور عرضه می‌شود ممنوع است. حداد عادل گفت: کسی که زیاده از حد و بیجا لغت خارجی بکار می‌برد مطمئن باشید که زبان خارجی بلد نیست، کسی که زبان خارجی بلد باشد قدر زبان مادری خود را می‌داند.

وی با بیان اینکه خیلی کلماتی که امروز عادی شده روز اول که مطرح شد برای مردم عجیب و غریب بود افزود: انتظار داریم از همه ملت که بر سر زبان فارسی تعصب ملی داشته باشند و از همه مغازه داران و فروشندگان و تولیدکنندگان و چاپخانه‌ها درخواست می‌کنم که غیرت ملی به زبان فارسی داشته باشند و از همه صاحبان مطبوعات و نویسندگان می‌خواهم این سرمایه ملی را حفظ کنند بویژه از صدا و سیما خواهش می‌کنم نسبت به زبان فارسی حساسیت داشته باشد.

https://haddadadel.ir/news/436-09-2014

تمامی حقوق برای وبگاه شخصی دکتر غلامعلی حداد عادل محفوظ است.