مراسم بزرگداشت مرحوم آیت‌الله العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی (ره)، همزمان با سی‌امین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، ۲۲ آبان ۱۴۰۱ در تالار قلم مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

دکتر غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان فارسی در این نشست گفت: من وصف این بزرگوار را زیاد شنیده بودم و فکر هم می‌کنم از بنده سزاوارتر بسا کسانی هستند که صحبت کنند. اما مطلبی از ایشان خواندم که فکر می‌کنم کمتر به آن توجه شده است.

وی اضافه کرد: من به عنوان یک دانشجوی علاقمند به کتاب و کتابخوانی، همیشه برای مرحوم نجفی احترام زیادی قائل بودم و در حدود ۳۰ سال پیش که یک دوره کتاب درسی برای دوره راهنمایی نظام قدیم تعریف می‌کردم یک مقاله مستقلی به صورت درس ویژه در معرفی ایشان و کتابخانه‌شان در کتاب درسی جا دادم که این شخصیت به عموم معرفی شود.

حدادعادل بیان کرد: اما مطلبی که می‌خواهم عرض کنم اشاره به یک نامه‌ای است از مرحوم آیت‌الله مرعشی نجفی به شادروان سعید نفیسی که اولین بار این نامه را در شماره ۵۷ مجله شهاب خواندم. این شماره در پاییز ۸۸ منتشر شده و اولین مقاله آن نامه آیت‌الله مرعشی نجفی به استاد سعید نفیسی است که آقای عبدالحسین طالعی این نامه را که جزو اسناد سعید نفیسی در کتابخانه مرکز دانشگاه تهران بوده به دست آورده‌اند و با یک مقدمه کوتاه در این مجله به چاپ رسانده‌اند. من وقتی ۱۳ سال پیش این نامه را خواندم خیلی تحت تاثیر قرار گرفتم.

وی افزود: اهمیت این نامه را باید با توجه به شرایط خاص سیاسی و اجتماعی ایران در موقع نگارشش درک کرد. این نامه سال ۱۳۱۷ نوشته شده است. این سال، اوج قدرت رضاخانی است. رضاخان از هرجهت مسلط شده به اوضاع ایران و تظاهر به دین‌داری را کنار گذاشته، کشف حجاب کرده و با علما به شدت در افتاده و حوزه‌ها را محدود کرده و تقابل و تضاد فراوانی بین حوزه و دانشگاه به وجود آورده است.

حدادعادل با اشاره به سبک زندگی سعید نفیسی و اختلافی که با سبک زندگی آیت‌الله مرعشی نجفی داشته اشاره کرد و بیان کرد: سعید نفیسی کتابی می‌نویسد به نام «احوال و اشعار فارسی شیخ بهایی» که در سال ۱۳۱۶ چاپ می‌شود. آیت‌الله مرعشی این کتاب را مطالعه می‌کند و یک نامه مفصلی به سعید نفیسی می‌نویسد و در نامه با الفاظ محترمانه و به دور از افراط و تفریط به نقد نفیسی می‌پردازد. آیت‌الله مرعشی نجفی، اطلاعات جدیدی را نیز در اختیار نفیسی قرار می‌دهد.

وی گفت: نفیسی درباره فرزندان شیخ بهایی مطلبی نوشته بوده که آقای مرعشی از نسل شیخ بهایی اطلاعاتی را به نفیسی می‌دهد. درباره شاگردان شیخ بهایی نیز عده‌ای را معرفی می‌کند. درباره کتاب «خلاصه الحساب» و شارحان آن نیز تعدادی شرح‌های جدید را به اطلاع نفیسی می‌رساند.

حدادعادل عنوان کرد: اگر بخواهم نتیجه‌گیری خاصی داشته باشم اولینش فرهنگی بودن آیت‌الله مرعشی نجفی است. خصوصیت ایشان فرهنگی بودنشان بود. در دورانی که حوزه و دانشگاه به هم بدبین بودند، ایشان کتاب کسی مانند سعید نفیسی را می‌خواند و این نشان می‌دهد که ایشان کارشان تنها گردآوری کتاب نبوده است. بلکه به همان نسبت که به گردآوری علاقمند بودند به خواندن کتاب نیز علاقه داشتند.

به گزارش خبرگزاری دانشجو، در این مراسم علاوه بر اهدای لوح تقدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به سیدمحمود مرعشی نجفی فرزند آیت‌الله مرعشی نجفی، از کتاب زندگینامه آیت‌الله مرعشی نجفی نیز رونمایی به عمل آمد.